Περί αξιοπρέπειας…

Η αξιοπρέπεια είναι κάτι πολύ σπάνιο. Ένα γραφείο ή μία αξιοσέβαστη θέση δίνουν αξιοπρέπεια. Είναι σαν να φοράς γραβάτα. Η γραβάτα, το κοστούμι, το πόστο, δίνουν αξιοπρέπεια.

Ένας τίτλος ή μια θέση, δίνουν αξιοπρέπεια.

 Ξεγύμνωσε όμως τους ανθρώπους απ’ όλα αυτά και θα δεις ότι πολύ λίγοι θα έχουν εκείνη την ποιότητα της αξιοπρέπειας που δίνει η ελευθερία τού να μην είσαι τίποτα.

Οι άνθρωποι λαχταρούν να είναι κάτι και με το να είναι κάτι, παίρνουν θέση στην κοινωνία που θεωρείται σεβαστή.

Οι άνθρωποι κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες -έξυπνοι, πλούσιοι, επιστήμονες, άγιοι- κι όποιος δεν μπορεί να καταταγεί σε μια κατηγορία αναγνωρισμένη από την κοινωνία, θεωρείται πρόσωπο περιθωριακό.

 Η αξιοπρέπεια δεν μπορεί να θεωρηθεί σαν κάτι δεδομένο, δεν μπορεί να καλλιεργηθεί, και αν κανείς είναι συνειδητά αξιοπρεπής, σημαίνει ότι όλη την ώρα νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του, που σημαίνει ότι είναι ασήμαντος, μικροπρεπής. 

Το να είσαι τίποτα, σημαίνει ότι είσαι ελεύθερος από την ιδέα τού να είσαι κάτι.

 Αληθινή αξιοπρέπεια υπάρχει, όταν δεν ανήκεις ή βρίσκεσαι σε κάποια ξεχωριστή θέση.

 Αυτό δεν μπορεί κανείς να στο αφαιρέσει, θα υπάρχει πάντα.

Το ν΄αφήνεις τη ζωή να κυλά ελεύθερα χωρίς να μένει πίσω της κανένα κατακάθι, σημαίνει ύπαρξη πραγματικής επίγνωσης.

Ο ανθρώπινος νους είναι σαν το κόσκινο, που άλλα κρατάει κι άλλα αφήνει να περνάνε.

 Εκείνα που κρατάει έχουν το μέγεθος των επιθυμιών του, και οι επιθυμίες, όσο κι αν είναι βαθιές, δυνατές ή ευγενικές, είναι μικρές κι ασήμαντες, γιατί η επιθυμία είναι κατασκεύασμα του νου. Χρειάζεται ολοκληρωτική επίγνωση να μη συγκρατείς τη ζωή, αλλά να την αφήνεις να κυλάει ελεύθερα, χωρίς να κάνεις καμιά επιλογή.

 Άλλωστε, πάντοτε διαλέγουμε και κρατάμε. Διαλέγουμε εκείνα που έχουν σημασία και τα κρατάμε για πάντα.

Αυτό είναι που ονομάζουμε εμπειρία και τον πολλαπλασιασμό των εμπειριών τον ονομάζουμε πλούτο της ζωής. Ο πλούτος της ζωής είναι η απελευθέρωση από την αποθήκευση εμπειριών.

 Η εμπειρία εκείνη που παραμένει, που κρατιέται, εμποδίζει την κατάσταση όπου το γνωστό δεν υπάρχει.

 Το γνωστό όμως δεν είναι ο θησαυρός, αλλά ο νους προσκολλιέται σ’ αυτό κι έτσι καταστρέφει ή ρυπαίνει το άγνωστο.

Είμαστε -οι περισσότεροι τουλάχιστον- πλάσματα της διάθεσης ή μιας ποικιλίας από διαθέσεις.

Λίγοι από μας ξεφεύγουν απ’ αυτό.

 Για μερικούς έχει σχέση με τη σωματική τους κατάσταση, για άλλους με τη διανοητική και μας αρέσει αυτή η «μια πάνω-μια κάτω» κατάσταση, νομίζουμε ότι αυτή η αλλαγή διάθεσης είναι μέρος της ύπαρξης ή πάλι απλώς αφήνει κανείς να παρασύρεται πότε από τη μία διάθεση και πότε από την άλλη.

Υπάρχουν όμως μερικοί που δεν είναι πιασμένοι σ’ αυτό το «πάνω-κάτω», που είναι ελεύθεροι από το να παλεύουν να γίνουν κάτι, έτσι που εσωτερικά υπάρχει μια σταθερότητα που δεν είναι αποτέλεσμα θέλησης, μια σταθερότητα που δεν έχει καλλιεργηθεί, που δεν είναι σταθερότητα από συγκεντρωμένο ενδιαφέρον σε κάτι, ούτε είναι αποτέλεσμα κάποιας δραστηριότητας σαν τις παραπάνω. 

Εμφανίζεται, όταν η θέληση παύει να δρα.

Τα χρήματα πραγματικά καταστρέφουν τους ανθρώπους. Οι πλούσιοι έχουν μια ιδιαίτερη αλαζονεία.

 Με πολύ λίγες εξαιρέσεις, σε κάθε χώρα, οι πλούσιοι έχουν γύρω τους εκείνη την ιδιαίτερη ατμόσφαιρα ότι μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν οποιονδήποτε, ακόμα και τους θεούς, και μπορούν πράγματι ν’ αγοράσουν τους δικούς τους θεούς.

Αυτή η ατμόσφαιρα όμως, δεν υπάρχει μόνο στον πλούτο, αλλά και στις ικανότητες, τα ταλέντα, που μπορεί να έχει κανείς.

Οι ικανότητες δίνουν στον άνθρωπο μια παράξενη αίσθηση ελευθερίας.

Τον κάνουν να νιώθει επίσης ότι είναι ανώτερος από τους άλλους, ότι είναι διαφορετικός.

Όλα αυτά τού δίνουν την αίσθηση υπεροχής: κάθεται ικανοποιημένος και κοιτάζει τους άλλους να πασχίζουν και να ντροπιάζονται -δεν έχει συναίσθηση της δικής του άγνοιας και σε τι σκοτάδι βρίσκεται ο νους του. 

Τα λεφτά και οι ικανότητες προσφέρουν μια πολύ καλή φυγή από το σκοτάδι.

Αλλά και η φυγή είναι ένα είδος αντίστασης που γεννάει τα δικά της προβλήματα.

 Η ζωή είναι μια περίεργη ιστορία. Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που δεν είναι τίποτα.

 Απόσπασμα από το βιβλίο “Γράμματα σε μια νεαρή φίλη” του Τζίντου Κρισναμούρτι, εκδόσεις Καστανιώτης.

Του Τζίντου Κρισναμούρτι. 

diaforetiko